Zondag 14 maart bezocht ik een theatervoorstelling in X´ocen, vlak bij Valladolid. Samen met Dulce, een antropologe uit Mexico City en Felippe een artesana uit Dzitnup, Fellipes broer, zijn vrouw, zoon en dochter en zelfs oma gingen mee in één auto. De voorstelling Momentos Sagrados Mayas werd gespeeld in een openlucht theater, waar op en stukje heuvelachtig land de oorspronkelijke huisjes waren nagebouwd. Zo´n 200 Maya´s van alle leeftijden uit 7 verschillende gemeenschappen gaven met hun spel inzicht in heilige rituelen en traditionele dansen.
Dit project waar de gemeenschap originele tradities doorverteld via theater, bestaat al 18 jaar. Sommige van de deelnemers werden acteur of docent.
Felippe nodigde me uit om te overnachten in haar huis in Dzitnup. Zo kreeg ik een beetje inzicht in hoe de mensen hier leven. De huizen (altijd laagbouw) hebben 2 of 3 kamer, een keuken en een douche-toilet. Een bank, tafel, tv en kast zijn er vaak het enige, verdeeld over de kamers. Wel is er ruimte voor hangmatten, die ook als stoel of bank en natuurlijk als bed gebruikt worden. In dit dorp heeft bijna iedereen een stukje land achter het huis voor bijv. het houden van dieren. Hier staat ook een traditionele hut van houten palen. Deze wordt gebruikt om in te koken. Men stookt hout om boven te koken. Het is er vaak koeler dan in het huis.
Samen met Dulce bezocht in de Cenotes tussen Valladolid en Dzitnup. Prachtig en zeer uitnodigend om een frisse duik te nemen. Helaas hadden we geen zwemspullen bij ons.
